İçten yanmalı motor, uygun bir yakıt yakan ve yakıtın içerdiği kimyasal enerjiyi kullanım için güce dönüştüren bir motordur. Buhar motorlarından farklı olarak içten yanmalı motorlar, bu yakıtı motor içindeki yanma odalarında yakarak veya oksitleyerek enerji üretme prensibi ile çalışır. Bu motorlar için en yaygın yakıt, benzinli veya dizel motorlar olarak da bilinen benzindir. Bunların yanı sıra metan, hidrojen, propan da bu tip motorlar için yakıt olarak kullanılabilir.
Bu motorlar 19. yüzyılda çeşitli şekillerde geliştirildi ve ilk olarak 1850’de yağ çıkarma araştırmalarında kullanıldı, ancak seri hale getirilemedi ve pratik hale gelmedi. 19. yüzyılın gelişiyle, mühendislik araştırmalarının gelişmesiyle birlikte içten yanmalı motor popüler hale geldi.
İlk içten yanmalı motor 1859 yılında Etienne Lenoir tarafından geliştirildi. Geliştirilen ilk motorda atmosfer basıncında gaz ve hava karışımı yakıldı. Ateşleme bir elektrik kıvılcımı ile sağlanır. Egzoz stroku arttırılmış motorlar 1860 ile 1865 yılları arasında üretilmiş, yaklaşık %5 verimli ve 6 beygir gücü üretmiştir. Motor Çeşitleri ve grupları nelerdir aşağıda detaylıca açıkladık.
Kaç Çeşit Motor Vardır?
Rehber →
Kaç Çeşit Motor Vardır?
Isı Motoru Kaç Gruba Ayrılır?
Isı motoru iki gruba ayrılır;
- Dıştan yanmalı motor
- İçten yanmalı motor
Dıştan yanmalı motorlarda, yanma sonucu oluşan sıcak gazlardan ısıl enerjiyi başka bir sıvıya aktarırlar ve bu da ısıl enerjiyi mekanik enerjiye dönüştürür. Bu motorlar gaz türbinlerini ve buhar türbinlerini içerir. Bir içten yanmalı motorda, yanma sonucu oluşan sıcak gazların ısıl enerjisi doğrudan mekanik enerjiye dönüştürülür.
Bir buhar türbini, bir dıştan yanmalı motora iyi bir örnektir. Yakıtın yanmasından veya bir nükleer reaktörden gelen ısı, suyu buhara dönüştürmek için bir kazandan geçer. Borular, buharı, kanatları bir mile bağlı olan bir türbine taşır. Sıcak buhar türbin boyunca genleşir ve sıkışır, kanatları iter ve şaftın dönmesine neden olur. Dönen bir şaft, bir jeneratöre, bir gemi pervanesine veya başka herhangi bir işe güç sağlayabilir.
Sıralı Özellikli Motorlar
Sıralı motor, silindirlerin krank mili üzerinde düz bir çizgide düzenlendiği bir motor türüdür. Dizel veya benzinli olabilen silindirlerin dizilişinden adını alan günümüz arabalarında en çok kullanılan modeldir. İki, üç, dört, altı silindirli yapılabilirler. Motor çeşitleri arasında yerini alan sıralı özellikli motorlar, altı silindirden sonra motorun uzamasından dolayı motor dengesi bozulduğu için yapılmaz.
Bunun nedeni araçtaki motor bölmesini küçültmektir. Örneğin 1967 Plymouth 6 silindirli motor böyleydi ve enine sıralı motorlar da vardı. Sıralı motorlarda silindirler DIN 73021’e göre temsil edilir. Silindir numaralandırması, elektrik prizinin karşı tarafında başlar.
V Tip Özellikli Motorlar
V tipi motor, silindirlerin “V” şeklinde krank mili üzerinde iki sıra halinde düzenlendiği bir motor tipi. Bu motor tipi, sıralı motorlara göre daha yüksek güç/hacim oranına sahiptir ve daha yüksek performans gerektiren uygulamalarda kullanılır.
Silindirler arası açı benzinli motorlarda 600 veya 900, dizel motorlarda 300 ile 1200 arasında değişebilir. DIN 73021’e göre silindir numaralandırması, elektrik prizinin diğer tarafındaki sol silindirden başlar. V4, V6, V8, daha fazla güç gereken yerlerde tercih edildiğinden ve fazla yer kaplamadığından en sık kullanılan tiplerdir.
Boksör Motor
Bir başka motor çeşidi de boksör tipi motorlardır. Yatay karşıt motor (Boxer) olarak da bilinen yatay karşıt motor, pistonları yere paralel olan içten yanmalı bir motordur. Yatay olarak zıt bir motorda silindirler tek bir krank milinin her iki tarafına 2 sıra halinde yerleştirilir, böylece motorun hareketini sağlamak. Tüm pistonlar tek bir düzlemdedir.
Yatay olarak zıt pistonlara sahip bu tip içten yanmalı motorun patenti, 1896’da Karl Benz tarafından alındı. Yatay olarak zıt motorun pistonları yatay olarak zıttır ve krank mili, evrensel olan ortadadır. Ancak çoğu zaman bu motorları, başka bir motor türü olan karşıt pistonlu motorlarla, yine karşıt pistonlu ama bu sefer tersten karıştırıyorlar. Ancak iki motor tipi arasındaki en belirgin fark, boxer motorlarda yaygın olan ve ortada bulunan krank milinin diğer tipte (çoğunlukla) bölünmüş ve dıştan olmasıdır.
Motor çeşitleri ve sıralı motor türleri hakkında vereceğimiz bilgiler bu kadar. İlginizi çekebileceğiniz düşündüğümüz ve daha önce yazdığımız SRC1 Nedir? yazımızı inceleyebilirsiniz.
- Twitter Adresimiz: https://twitter.com/tehlikelimdd
